Nhiều người dân xã Nậm Tin, huyện Nậm Pồ, thường coi bản Nậm Tin là nơi có “ma” lá ngón. Cả bản có 110 hộ và gần 645 nhân khẩu sinh sống, nhưng những năm qua đã có không biết bao nhiêu người tử vong vì lá ngón.Từ những mâu thuẫn rất đơn giản trong sinh hoạt hàng ngày như: Vợ chồng xích mích, chuyện tình trai gái hoặc con cái bất mãn với bố mẹ...cũng tìm đến lá ngón để giải quyết.Từ đó, đã gây ra những cái chết thương tâm và nỗi đau dai dẳng cho gia đình và xã hội.

          Những cái chết không báo trước vốn đã đủ ám ảnh, nhưng có lẽ phải đến khi tận mắt chứng kiến cái chết được báo trước nhưng không thể can ngăn, người ta mới biết thế nào là bất lực, là tận cùng của đau xót?

Vợ chồng anh Hạng Seo Sử chia sẻ nỗi đau hai đứa con tử vong vì ăn lá ngón.

         Đó chính là câu chuyện buồn của gia đình anh Hạng Seo Sử (sinh năm 1970) tại bản Nậm Tin, xã Nậm Tin, khi tận mắt chứng kiến 2 đứa con chết vì lá ngón. Với mái tóc đang dần ngả màu trắng và đôi mắt trầm tư, anh Sử bắt đầu kể: Con trai anhlà Hạng A Thắng sinh năm 2004, vốn là một đứa con ngoan,nghe lời bố mẹ. Năm 2017, Thắng học xong lớp 9 về ở nhà được một thời gian, tâm lý Thắng hay bất ổn, cáu gắt, bố mẹ làm chuyện gì phật lòng là cậu dọa sẽ đi ăn lá ngón tự tử. Đầu năm 2020, vợ anh Sử có bảo con đi chở cỏ trâu giúp, Thắng cáu gắttrả lời mẹ: “Con đã nói là sẽ không giúp bố mẹ làm việc nữa, mẹ cứ bắt con làm việc, con sẽ chết cho mẹ xem”, rồi Thắng phóng xe chạy mất để lại người mẹ khóc gào chạy theo sau. Hơn 2 tiếng sau, Thắng mới về nhà, ngồi bệt xuốngbậu cửa, mặt mũi trắng bạch. Biết con đã ăn lá ngón, người vợ vội vàng gọi điện cho anh Sử về chở con đi Trạm xá, nhưng vì ăn quá nhiều lá ngón nên Thắng đã tử vong ngay tại gia đình.

          Nỗi đau mất con trai còn chưa nguôi ngoai, đầu tháng 11 năm 2021 vừa qua, đứa con gái của anh chị, Hạng Thị Giang (sinh năm 2006) vì giận dữ chuyện gia đình cũng ăn lá ngón để kết liễu mạng sống của mình. Đến giờ gia đình anh Giàng Seo Sử vẫn chưa hết bàng hoàng, đau đớn vì sự ra đi quá đột ngột của hai đứa con. Anh Sử bộc bạch: “Vợ chồng tôi có 5 người con 2 đứa lớn đi lấy chồng, 2 đứa mất, giờ còn hai vợ chồng và con trai nhỏ sống dựa vào nhau. Giờ đây, hai vợ chồng thì cũng già yếu không còn sức lao động như trước. Sự ra đi của 2 đứa con là một mất mát quá lớn, cả về vật chất lẫntinh thần không biết bao giờ mới nguôi”.

          Cùng chung nỗi đau với vợ chồng anh Hạng Seo Sử là gia đình anh Hạng A Phừ cùng bản. Gần tết năm 2020, con trai anh Phử là Hạng A Chùa (sinh năm 2005), không biết vì lí do gì, Chua đã ăn lá ngón tự tử vào ban đêm, sáng hôm sau, khi bố mẹ phát hiện thì Chua đã nằm bất động, không còn thở nữa.

Cây lá ngón (ảnh minh họa)

          Đồng chí Mùa A Súa, Trưởng công an xã Nậm Tin cho biết: Từ năm 2017 đến tháng 11, năm 2021 này, trên địa bàn xã đã có 8 trường hợp tử vong do ăn lá ngón, đa số các trường hợp tử vong đều ở độ tuổi rất trẻ, do giận bố mẹ, xích mích chuyện cá nhân... là tìm đến cái chết bằng lá ngón. Trước thực trạng đó thì chính quyền xã đã huy động toàn dân tham gia nhổ lá ngón tại các điểm bản, đến các bản tuyên truyền về tác hại của cây lá ngón cho bà con, và động viên các gia đình có người tử vong vì lá ngón”.

          Tại xã Nậm Tin, cây lá ngón mọc ở hầu hết các điểm bản như: Bản Nậm Tin, bản Nậm Tin 1,2, bản Tàng Do, Huổi Tang... Cây lá ngón mọc khắp ở các sườn đồi, trên nương rẫy và thậm chí mọc xung quanh nhà. Ở đây trẻ con 6 -7 tuổiđã biết tác hại của loài cây cực độc này. Lá ngón đã trở thành “lá tử thần” dẫn lối cho những người dân thiếu hiểu biết, trình độ dân trí thấp và sống vô trách nhiệm với gia đình.Thật đáng thương và cũng thật đáng trách với những cái chết đau đớn vì lá ngón, khi tuổi đời còn quá trẻ với những lý do đơn giản đến khó tin.

          Nhận thấy hậu quả khôn lường từ cây lá ngón. Chính quyền xã cũng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân không sử dụng lá ngón. Bà Hạng Thị Chư, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Nậm Tin, cho biết: “Mấy năm trở lại đây, chúng tôi cũng tổ chức các buổi cùng người dân triệt phá cây lá ngón, tuyên truyền, khuyên nhủ chị em không ăn lá ngón.Nhưng nhiều người dân do nhận thức còn hạn chế nên cứ có mâu thuẫn gia đình là lại tìm đến lá ngón”.

          Qua đó, có thể thấy đã đến lúc các cấp chính quyền địa phương cần tích cực vào cuộc hơn nữa, ngăn chặn triệt để những vụ việc đau lòng không đáng có từ loài cây độc này. Ngoài tổ chức nhổ bỏ cây lá ngón, cần tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức người dân. Bản thân cây lá ngón không có tội, mà nhận thức của người dân mới là điều cốt lõi và chỉ có ý thức của con người mới chiến thắng được những cái chết không đáng có./.