Chiều ngày 28/01, Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam xã Nà Hỳ đã tổ chức Lễ hội gội đầu dân tộc Thái, mừng xuân Ất Tỵ năm 2025 tại bờ suối Nậm Pồ (đoạn qua bản Huổi Cơ Dạo). Tham dự có đồng chí Nguyễn Hữu Đại, HUV, Phó Chủ tịch UBND huyện; đại diện lãnh đạo một số phòng, ban, đơn vị huyện; lãnh đạo xã Nà Hỳ và đông đảo bà con nhân dân các bản tham gia.

Toàn cảnh Lễ hội gội đầu tại xã Nà Hỳ

         Đã thành thông lệ, vào ngày 29 - 30 Tết hàng năm, xã Nà Hỳ lại tổ chức Lễ hội gội đầu - “Ap Hô Chiêng”. Lễ hội gội đầu được bắt nguồn từ sự tích về Nàng Han, một vị nữ tướng đã giả trai, cầm quân đánh đuổi kẻ thù xâm lăng lãnh thổ, bức hại dân bản Thái xưa kia. Sau khi đánh thắng giặc trở về đúng vào ngày 30 Tết âm lịch, Nàng Han ra lệnh cho quân sĩ dừng lại bên bờ suối nghỉ ngơi, tắm gội, ăn mừng chiến thắng và đón chào năm mới. Kể từ đó đến nay, cứ đến 30 Tết, là dân tộc Thái lại tổ chức Lễ hội gội đầu để tưởng nhớ Nàng Han và cũng để mừng năm mới, ăn Tết vui vẻ.

Các đại biểu tham dự Lễ hội gội đầu dân tộc Thái

         Thầy cúng Lò Văn Đinh, bản Nà Hỳ 2 cho biết: cứ đến 30 Tết âm lịch hàng năm tất cả bà con các bản, các xã ai cũng phải xuống sông, suối tham gia lễ hội gội đầu, Lễ hội có 2 phần: phần lễ và phần hội, phần lễ là dâng  lễ vật báo cáo với thần sông, thần núi và Nàng han, sau đó các trưởng dòng họ làm lý cho người trong dòng họ rồi mọi người ra suối gội đầu. Phần hội bà con vui chơi múa hát, xòe...để đón một ăm mới nhiều may mắn và sức khỏe cho gia đình, mọi người, mọi nhà.

Các dòng họ và đại biểu thắp hương tại phần lễ

          Lễ hội gội đầu tại xã Nà Hỳ gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ, thầy cúng sẽ dâng lễ vật lên báo cáo với thần sông, thần núi và thỉnh nữ tướng Nàng Han về dự hội, cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, người dân không ốm đâu, bệnh tật, cuộc sống ấm no, hạnh phúc; tiếp theo trưởng các dòng họ: Lèng, Tao, Lò, Thùng, Poòng, Lường, Quàng...sẽ lần lượt lên thắp hương tại mâm lễ rồi đại biểu và du khách lên thắp hương theo sau.

Trưởng họ làm lý gội đầu cho các thành viên trong dòng họ trước khi xuống gội đầu

         Sau đó, đến nghi lễ gội đầu, mọi người tiến về phía con suối, trưởng họ làm lý gội đầu cho các thành viên trong dòng họ rồi mọi người sẽ xuống dòng suối gội đầu với mong muốn gột rửa hết đi mọi điều không may trong năm cũ để chào đón năm mới nhiều may mắn, bình an, không ốm đâu, bệnh tật, mùa màng bội thu. Theo quan niệm của người Thái, nếu ai chưa được gội đầu vào dịp 30 Tết thì coi như chưa gột rửa được những điều không may mắn, không tốt lành hay là ốm đau bệnh tật trong năm cũ và họ quan niệm rằng, những điều không may đó sẽ quay trở lại với họ trong năm mới. Bởi vậy, nghi lễ  “Ap Hô Chiêng” có ý nghĩa vô cùng quan trọng, mamg tính nhân văn sâu sắc, thể hiện lòng tin của con người đối với các đấng tâm linh, cầu mong những điều tốt đẹp, may mắn. 

Hình ảnh phụ nữ dân tộc Thái trong lễ gội đầu

         Chị Lèng Thị Đợi, bản Nà Hỳ 2, xã Nà hỳ chia sẻ: Hôm nay là ngày 29 Tết âm lịch, xã tổ chức Lễ hội gội đầu cho dân tộc Thái, tôi tham gia lễ hội gội đầu cùng đồng bào dân tộc Thái trắng, với mong muốn rửa trôi những điều không may mắn của năm cũ trôi theo dòng sông và cầu mong một năm mới sức khỏe. Là một người con của dân tộc Thái tôi cảm thấy rất vui và tự hào khi dân tộc mình vẫn còn gìn giữ được những nét văn hóa truyền thống của dân tộc.

         Sau lễ gội dầu, mọi người cùng hòa vào phần hội xem các điệu múa, tiếng hát của các đội văn nghệ đến từ các bản và tham gia các trò chơi dân gian như: Kéo co, ném còn...trong không khí vui tươi, phấn khởi chào đón năm mới. Lễ hội còn là kỷ niệm đẹp của mỗi người con xa quê hương khi trở về được đón Tết và thể hiện tinh thần đoàn kết, cùng nhau giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

         Anh Giàng A Sở, người dân xã Nậm Chua vui vẻ chia sẻ: Bản thân tôi cũng là một người dân của huyện Nậm Pồ đi làm ăn xa quê hôm nay được về đây xem lễ hội truyền thống của dân tộc Thái tôi thấy rất thú vị và cũng đã dùng điện thoại quay lại, ghi lại những khoảnh khắc tuyệt vời này để chia sẻ lên mạng xã hội để cộng đồng cũng như mọi người biết đến lễ hội truyền thống của dân tộc Thái tại xã Nà Hỳ.

Lễ hội đã thu hút được đông đảo nhân dân các bản trên địa bàn xã đến tham gia 

         Lễ hội gội đầu cuối năm của người Thái xã Nà Hỳ nói riêng và huyện Nậm Pồ nói chung có ý nghĩa mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện lòng tin của con người đối với các đấng tâm linh, cầu mong và hy vọng những điều tốt đẹp, may mắn sẽ đến trong năm mới, mong muốn cho bản thân và mọi người có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Cũng vì lẽ đó mà nghi lễ này đã trở thành một nét văn hóa truyền thống tốt đẹp được người dân tộc Thái nơi đây gìn giữ, khơi dậy cho đến hôm nay và được thể hiện khi Tết đến xuân về./.