Từ lâu bản Sín Chải 1, xã Nà Hỳ được biết đến là “điểm nóng” về buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy. Điều này đã kéo theo những hệ lụy đáng buồn…

Theo chân cán bộ xã, chúng tôi tìm đến nhà bà Chảo Lún Chán, 52 tuổi, hiện đang chăm sóc 3 đứa cháu ngoại của vợ chồng chị Tẩn Mỹ Sun, sinh năm 1989 và anh Tẩn A Sếnh, sinh năm 1979. Khi trò chuyện với chúng tôi, bà không cầm được nước mắt, những giọt nước mắt khắc khổ hiện trên gương mặt của người phụ nữ già trước tuổi. Không chỉ khóc cho đứa con gái dại dột và các cháu khi còn quá bé mà mất đi sự yêu thương dạy bảo của người cha và bàn tay chăm sóc, vỗ về của mẹ, để rồi chúng đang tuổi ăn, tuổi học mà phải dừng lại để đi làm thuê kiếm sống, mà bà cụ ngoại của các cháu đang ở tuổi 87 cũng không cầm được nước mắt vì thương các cháu, chắt… Được biết vào năm 2013, do 1 lần say rượu anh Sếnh đã có hành vi dâm ô với trẻ, bị khởi tố kết án 14 năm tù giam, để lại vợ và 3 con thơ ở nhà nheo nhóc. Sau đó, chị Sun do nhận thức còn hạn chế, lại rơi vào cảnh nghèo, đói liên miên nên đã tìm đến con đường kiếm miếng cơm manh áo bằng việc bán nhỏ lẻ ma túy cho các con nghiện trong bản. Đến tháng 4/2017 chị bị bắt, khởi tố 7 năm tù giam vì tội mua bán trái pháp chất ma túy. Để lại 3 đứa con thơ cho mẹ đẻ của mình nuôi, đó là cháu Tẩn Thị Hương – sinh năm 2004; Tẩn Nải Phin, sinh năm 2005 và Tẩn Minh Quang sinh năm 2003. Bà Lún Chán nghẹn ngào nói: Khi con rể, con gái đi cải tạo lâu như vậy, các cháu để cho tôi nuôi, nhưng tôi sức khỏe lại yếu không chăm nuôi, dạy bảo được nên đành cho các cháu nghỉ học, rồi tự đi bươn chải làm thuê nuôi bản thân, đứa lớn đi làm con nuôi, đứa thứ 2 ở nhà phụ tôi việc nhà và chăm cháu nhỏ cho cậu mợ, còn đứa bé út đi chăn trâu thuê cho người dân trong bản. Do tôi không chăm lo được các cháu mà để các cháu phải tự lo. Đứa nào cũng ốm yếu, còi cọc. Tôi buồn lắm, mong các con cải tạo tốt được về sớm với con để con có bố, mẹ như nhà khác.

Bà Lún Chán dẫn chúng tối đến thăm căn nhà bỏ hoang của con gái sau khi cả 2 vợ chồng bị bắt.

Ba chị em (từ trái sang: Hương, Phin, Quang ) đang ở  nhà bà ngoại

Cũng cùng bản, chung cảnh bố mẹ nghiện ma túy, những đứa trẻ được sinh ra, lớn lên mà không có tương lai. Điển hình như trường hợp của em Tẩn A Sơn. Ở cái tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới”, nhưng hoàn cảnh gia đình khiến Sơn trở thành trụ cột gia đình. Năm nay Sơn mới chỉ 15 tuổi mà phải gánh lên đôi vai trách nhiệm của một người anh trai thay bố mẹ chăm lo cho 4 đứa em: Tẩn Tông Mẩy, sinh năm 2005; Tẩn Thị Lan, sinh năm 2006; Tẩn Thị Tâm, sinh năm 2008; Tẩn Thị Uyên, sinh năm 2010 và cậu em út Tẩn Văn Quân, 6 tuổi của mình được đi học. Còn Sơn ở nhà phụ cậu mợ làm nương rẫy, chăn trâu, bò…quét dọn nhà cửa, cơm nước cho cả gia đình. Sơn rối bời tâm tư, nguyện vọng: Em chỉ mong bố mẹ em về với em, về không nghiện nữa, rồi về nhà em ở, không có bố mẹ ở nhà, một mình em không dám về nhà em, ở với ông bà bọn em không có đủ chỗ ngủ.

Trừ những ngày theo cậu mợ đi làm nương, Sơn phải quán xuyến việc nhà thay người lớn từ chăn bò…đến dọn dẹp nhà cửa và cơm nước cho gia đình

 Qua tìm hiểu được biết, vợ chồng chị Tẩn Páo Mẩy, sinh năm 1987 và anh Tẩn Phụ Nhàn, sinh năm 1986 xây dựng gia đình từ năm 2003, có với nhau 5 mặt con nhưng cả 2 vợ chồng đều không vượt qua cám dỗ đã sa vào con đường nghiện ngập. Anh Tẩn  A  Nải, Cậu ruột của Sơn cho biết:Gia đình, hàng xóm khuyên bảo nhiều lần nhưng không nghe. Nên năm 2014, anh chị bị bắt khởi tố 7 năm tù vì tội sử sụng, tàng trữ, trái phép chất túy. Các cháu về đây ở hết với ông bà ngoại, ông bà ngoại thì cũng có tuổi cả rồi, nhà thì bé, vợ chồng tôi cũng có 3 đứa con và cả anh trai ruột của tôi cũng sống chung chưa tách khẩu. Cũng nhờ có các cháu đi học được nhà trường nuôi bữa trưa nên vợ chồng tôi cố gắng làm thì cũng đủ ăn. Nhưng buổi tối các cháu đều về nhà, trong căn nhà bé tí với 13 thành viên sinh hoạt gặp rất nhiều khó khăn. Thương các cháu lắm, các cháu còn ít tuổi nên cần có người lớn trông và chăm sóc.

Căn nhà lụp sụp của ông, bà ngoại Sơn với 13 thành viên đang sinh sống

Do đó, để giúp bản Sín Chải nói riêng và các bản có người nghiện trên địa bàn xã nà Hỳ nói chung ổn định tình hình an ninh trật tự, thực hiện thành công chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, từ năm 2015 đến nay, UBND huyện Nậm Pồ đã chỉ đạo Công an huyện phối hợp với UBND xã Nà Hỳ triển khai công tác chuyển hóa địa bàn về an ninh trật tự tại xã Nà Hỳ, trong đó chú trọng công tác cai nghiện, xử lý các trường hợp xuất cảnh trái phép và tình trạng mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. Ông Tẩn A Pao, Trưởng công an xã Nà Hỳ, huyện Nậm Pồ cho biết: Hiện nay bản Sín Chải có 113 hộ dân với  548 khẩu thì có 14 người nghiện có hồ sơ quản lý. Tính từ năm 2013 đến nay, người bị bắt vì buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy đã hơn 19 người. Nhưng nhức nhối nhất là 5 năm trở lại đây, số lượng con nghiện và tình trạng buôn bán không hề giảm mà có chiều hướng gia tăng, Số người đi cai nghiện rồi tái nghiện cũng không hề nhỏ.

Rất nhiều đứa trẻ ở Sín Chải 1 nói riêng và các bản Huổi Cơ, Sín Chải 2 và nhiều bản trên bàn các xã có người nghiện có số phận, hoàn cảnh như những đứa con của vợ chồng Sun - Sếnh, Mẩy – Nhàn. Không nghiện ngập đã nghèo, bữa no, bữa thiếu, còn những hộ gia đình có 2- 3 thế hệ sống với nhau mà ông bà, con cái đều nghiện thì lấy gì để ăn, chăm lo cho con cháu. Ngoài ra, do có nhiều người nghiện ma túy nên tình hình an ninh trật tự trong bản khá phức tạp, tình hình trộm cắp cũng thường xuyên xảy ra. Chỉ người dân trong bản với nhau cũng phải đề phòng, nhưng tất cả đều rơi vào các đối tượng nghiện ma túy. Đây là rào cản rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội ở bản Sín Chải 1 nói riêng và xã Nà Hỳ nói chung cũng như ảnh hưởng đến sự ổn định tình hình an ninh, trật tự và việc thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế  - xã hội của toàn huyện./.