Những năm trở lại đây, một số hộ nông dân trên địa bàn xã Chà Nưa huyện Nậm Pồ đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn, với mục tiêu tạo việc làm nâng cao thu nhập. Gia đình chị Khoàng Thị Đợi, hội viên Hội nông dân, bản Nà Ín (xã Chà Nưa), có diện tích 1 ha đất ruộng 1 vụ. Sau nhiều năm trồng lúa, nhận thấy việc trồng lúa năng suất thấp, cho hiệu quả kinh tế không cao, đầu năm 2023, gia đình chị đã mạnh dạn thảy đổi sang trồng cây Nha đam.
Mô hình trồng cây Nha đam của gia đình chị Khoàng Thị Đợi
Sau khi tìm hiểu, chị Đợi nhận thấy cây Nha đam phù hợp với thời tiết khí hậu, điều kiện thổ nhưỡng địa phương, không giống như các cây trồng khác thời gian chăm sóc dài, nhất là cây ăn quả, thì cây Nha đam trồng khoảng 9 tháng là được thu hoạch chi phí đầu tư ban đầu thấp. Vào mùa mưa cây sinh trưởng tốt, mùa khô cây lớn chậm hơn. Mỗi năm cây cho thu hoạch 6 - 8 lứa, như vậy phù hợp với người nông dân ít vốn, nguồn thu nhập chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Đầu tháng 8/2023 chị Đợi đã trồng thử nghiệm 45 nghìn cây Nha Đam (giống Thái Lan) trên diện tích 1ha.
Chị Khoàng Thị Đợi chia sẻ, trước đây kinh tế nhà tôi chủ yếu dựa vào trồng lúa 1 vụ, dù chăm chỉ lao động nhưng hiệu quả kinh tế không cao, nên tôi nghĩ cần thay đổi loại cây trồng khác mang lại thu nhập cao hơn. Sau khi tìm hiểu kỹ, tôi quyết định chọn cây Nha Đam là loại cây thay thế cây lúa để phát triển kinh tế, đến nay sau 9 tháng trồng thử nghiệm vườn nha đam sinh trưởng và phát triển tốt, phù hợp với điều kiện tại địa phương. Hiện nay đã cho thu hoạch lứa đầu tiên đạt khoảng 10 tấn/ha/01 lần thu hoạch. Toàn bộ diện tích nha đam này đã được Công ty TNHH phát triển nông nghiệp Hòa Phát ở Ninh Thuận ký hợp đồng thu mua với giá 2.800 đồng/kg tại ruộng. Giống nha đam Thái Lan này mỗi năm cho thu từ 6-7 lứa và có thể cho thu hoạch liên tục từ 3 - 4 năm. Bình quân cho thu nhập mỗi năm khoảng 400 triệu đồng/ha/năm.
Nhận thấy hiệu quả kinh tế của cây Nha đam, Hội Nông dân xã Chà Nưa đã khuyến khích hội viên tìm hướng tăng thu nhập từ mô hình này. Nhiều nông dân ở địa phương đã đến tận vườn nhà chị Khoàng Thị Đợi tham quan, tìm hiểu và mạnh dạn trồng thử tại khu đất của gia đình mình. Đến nay, trên địa bàn xã Chà Nưa có 04 mô hình trồng cây nha đam, với diện tích 2,5ha đang đã thu hoạch lứa đầu tiên. Ông Thùng Văn Biên, Chủ tịch Hội Nông dân xã Chà Nưa cho biết, trồng cây Bí xanh và trồng cây Nha đam là mô hình kinh tế mới ở địa phương. Hướng đi này đang mở ra cơ hội tăng thu nhập cho nhiều hộ nông dân bởi có khả năng làm tăng giá trị sản xuất so với trồng lúa trên cùng một diện tích đất canh tác. Nếu chăm sóc đúng quy trình, giá ổn định thì cây Nha đam cho hiệu quả kinh tế không thua kém gì các loại cây công nghiệp dài ngày. Trong khi đó, chi phí đầu tư, chăm sóc lại không đáng kể. Để hỗ trợ nông dân trồng Nha đam, thời gian tới, Hội Nông dân xã sẽ tổ chức tham quan thực tế; phối hợp tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây Nha đam và tìm cách kết nối các đầu mối tiêu thụ cho bà con nông dân.
Có thể thấy, cây Nha đam đang là giải pháp mới, mở ra hướng đi cho nhiều hộ nông dân địa phương đang muốn chuyển đổi cây trồng, cải tạo đất ruộng, đa dạng hóa cây trồng để tăng nguồn thu nhập. Song, người dân trồng Nha đam cần canh tác theo chuỗi liên kết, trồng tập trung và gắn với thị trường tiêu thụ để thuận lợi trong việc thu gom, thúc đẩy tiêu thụ, tạo tính ổn định cho sản xuất và tăng thu nhập cho gia đình./.