3 năm trở về trước, xã Nà Hỳ đã bỏ hoang hàng trăm ha đất ruộng trong vụ Đông Xuân. Nhưng trong 3 năm trở lại đây, bà con nhân dân đã bắt đầu canh tác lúa vụ chiêm, và các cây hoa màu vụ Đông xuân. Nhưng vẫn còn hàng chục ha đất bị bỏ hoang. Tại sao bà con nhân dân lại thờ ơ với ruộng đất như vậy trong khi Nà Hỳ vẫn còn là một xã nghèo?
Nhiều thửa ruộng bị bỏ hoang
Chỉ trong 3 năm trở lại đây, trên cánh đồng Nà Hỳ mới sản xuất vụ lúa chiêm. Cũng rất đáng mừng là diện tích gieo cấy lúa chiêm qua mỗi năm đều tăng dần lên. Nếu như vụ chiêm năm thứ nhất chỉ cấy được hơn chục ha, năm thứ 2 đã tăng lên 24 ha và năm nay năm thứ 3, Nà Hỳ đã cấy được khoảng 30 ha lúa vụ chiêm. Ông Thùng Văn Len, ở bản Nà Hỳ 2, xã Nà Hỳ đã cấy vụ lúa chiêm ba năm nay khẳng định về hiệu quả của sản xuất lúa vụ Chiêm: “ Gia đình tôi có tổng diện tích cấy lúa ruộng là hơn 2 nghìn mét vuông, cứ hàng năm vụ mùa được 30 bao, vụ chiêm xuân làm 1 nửa diện tích thì thu được khoảng 13, 14 bao. Gia đình có 6 khẩu, vụ mùa thì cũng đủ ăn thôi, nhưng làm vụ chiêm thì thoải mái có thóc gạo để chăn nuôi”
Ông Len mặn mà cấy lúa vụ Chiêm trong khi nhiều người dân thờ ơ
Có mặt trên cánh đồng của bà con nhân dân bản Nà Hỳ 1, Nà Hỳ 2, bên cạnh những thửa ruộng vụ Chiêm đang trên đà sinh trưởng thì sát ngay cạnh đó, lại có những thửa ruộng bỏ không, cỏ dại mọc tươi tốt. Qua quan sát, những thửa ruộng bỏ hoang lõng bõng nước, như vậy có nghĩa là không phải hoàn toàn diện tích ruộng bỏ hoang là do thiếu nước. Theo thống kê, toàn xã Nà Hỳ có gần 150 ha diện tích lúa nước, trong đó, chỉ có khoảng 30 ha, nghĩa là chỉ 1/5 tổng diện tích lúa nước toàn xã đưa vào sản xuất vụ chiêm. Số diện tích còn lại có một số ít canh tác các cây hoa màu vụ đông như: rau các loại ( 5 ha), cây ngô (5 ha)... Trừ đi số diện tích lúa ở các bản vùng cao không đưa vào sản xuất vụ chiêm do thiếu nước thì vẫn còn hàng chục ha đất bị bỏ hoang, rất lãng phí tài nguyên đất. Lý giải về vấn đề này, ông Lò Văn Chuyên, Phó chủ tịch UBND xã Nà Hỳ cho biết: “Theo chúng tôi nắm được, hầu như bà con lo sợ vào mùa tháng 2, tháng 3 không đủ nước tưới tiêu. Thứ hai, làm vụ chiêm xuân xong đến vụ mùa thì năng xuất thấp, không đạt hiệu quả. Còn thứ ba là có một số khoảng máy móc không vào cày được do lầy quá. Xã cũng đã tích cực tuyên truyền vận động, nhưng bà con bảo là chỉ làm một vụ cũng đủ ăn quanh năm rồi, bà con không có tầm nhìn hướng ra thị trường để tiêu thụ”.
Thửa ruộng bị bỏ hoang
Nhìn lại kết quả sản xuất vụ mùa năm 2017 trên cánh đồng lớn Nà Hỳ, năng suất chỉ đạt 37 tạ/ ha, thấp hơn năng suất của vụ mùa năm 2016, và thấp hơn năng suất bình quân của toàn huyện (45 tạ/ha). Nguyên nhân được xác định: một phần chính là do thói quen canh tác của bà con còn lạc hậu: không chăm sóc cây lúa, không bón phân, không tỉa dặm, trong khi đó lại gieo lúa quá dày. Điều này phản ánh cách làm nông nghiệp còn lạc hậu. Tuy nhiên nối tiếp kết quả kém vui của vụ mùa 2017, Nà Hỳ lại bỏ hoang hàng chục ha đất nông nghiệp trong vụ Đông xuân 2017 – 2018. Đây là một thực trạng đáng buồn khi mà Nà Hỳ vẫn còn là một xã nghèo./.