Nép mình trong thung lũng nhỏ bên con suối Nậm Pồ được bao quanh bởi núi rừng xanh ngút ngàn. Hơn 100 hộ dân bản Nà Khuyết, xã Chà Cang, huyện Nậm Pồ đã đoàn kết, xây dựng bản làng ngày càng văn minh, hiện đại nhưng vẫn giữ được nét văn hóa truyền thống. Bởi vậy, suốt 16 năm qua, Nà Khuyết trở thành một trong những bản văn hóa tiêu biểu của huyện Nậm Pồ trong phong trào thi đua xây dựng thôn, bản văn hóa.

          Dẫn chúng tôi đi dạo một vòng quanh các tuyến đường của bản, sải bước trên con đường bê tông thoáng đãng, ông Lường Văn Ven, Bí thư chi bộ bản Nà Khuyết phấn khởi, tự hào cho biết: Để được công nhận danh hiệu bản văn hóa là cả một nỗ lực lớn của cán bộ và Nhân dân bản Nà Khuyết. Bằng nhiều hình thức tuyên truyền, đội ngũ cán bộ cấp ủy, chính quyền, mặt trận đã “đi từng ngõ, gõ từng nhà” phát động thi đua, đăng ký cam kết thực hiện các nội dung, tiêu chí về xây dựng bản văn hoá. Bằng nhiều giải pháp, bản Nà Khuyết đã thực hiện hiệu quả 4 tiêu chí bao gồm: Có đời sống kinh tế ổn định và từng bước phát triển; có đời sống văn hóa tinh thần phong phú và dân trí được nâng cao; môi trường cảnh quan xanh, sạch, đẹp; chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Ông Lường Văn Ven, Bí thư chi bộ bản cho biết thêm: Thực hiện nghị quyết của chi bộ thì chúng tôi vận động nhân dân tăng cường lao động sản xuất để tăng thêm thu nhập; vận động các gia đình cho con em đi học đầy đủ, không bỏ học giữa chừng; vận động bà con bảo vệ rừng tốt, không chặt phá, đốt rừng; vận động bà con cùng chung tay xây dựng nông thôn mới, hiến đất để làm được giao thông trong bản.

Những nếp nhà sàn khang trang bên đường nông thôn mới

Phát huy vai trò trung tâm, Cấp ủy, Ban quản lý bản, Ban công tác mặt trận đã chủ động phối hợp với các đoàn thể trong bản vận động Nhân dân thực hiện tốt các nội dung của phong trào nhất là thi đua phát triển kinh tế, xây dựng gia đình văn hóa để làm nền tảng vững chắc xây dựng bản văn hóa. Bản Nà Khuyết có hơn 100 hộ dân gần 500 nhân khẩu với tổng diện tích tự nhiên trên 3.000 ha, trong đó chỉ có gần 100 ha đất nông nghiệp. Tuy diện tích đất nông nghiệp không lớn, nhưng với sự cần cù, chịu khó cộng thêm sự năng động của người dân nên các hoạt động sản xuất kinh tế ở Nà Khuyết phát triển khá đa dạng với nhiều ngành nghề khác nhau, đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hiệu quả, đưa lại nguồn lợi nhuận cao. Hiện nay, tổng thu nhập bình quân trong bản đạt trên 25 triệu/người/năm, bản không còn hộ nghèo.

Kinh tế phát triển là tiền đề vững chắc để Nà Khuyết bắt tay xây dựng bộ mặt nông thôn mới ngày càng khởi sắc. Công tác xã hội hóa để xây dựng cơ sở vật chất phục vụ cộng đồng được Nhân dân đồng tình ủng hộ. Hằng năm mỗi hộ đóng góp hàng chục ngày công lao động, hàng chục hộ hiến trên 3.500 m² đất để xây dựng đường giao thông nông thôn, nhà văn hóa bản. Nhờ đó đến nay, bản Nà Khuyết đã xây dựng được nhà văn hóa khang trang; 100% đường giao thông trong bản được bê tông hóa. Ông Lường Văn Tính, một người dân trong bản phấn khởi chia sẻ: Về xây dựng nông thôn mới thì cũng được Nhà nước đầu tư. Đời sống của nhân dân ngày càng được nâng lên về kinh tế gia đình từng hộ, trong bản không còn hộ nào khó khăn nữa. Được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước mọi hộ gia đình đều khấm khá hơn rồi.

Song song với xây dựng cơ sở hạ tầng, Nhân dân trong bản còn coi trọng xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu thể thao, văn nghệ, thực hiện tốt chính sách dân số - kế hoạch hoá gia đình. Bản Nà Khuyết, nhiều năm liên tục không có trường hợp sinh con thứ 3 trở lên. Công tác bảo vệ môi trường, giữ gìn an ninh trật tự, bảo đảm an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội luôn được thực hiện có hiệu quả. Hằng năm, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt trên 85%, trong đó, nhiều hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa tiêu biểu” nhiều năm liền; bản đạt danh hiệu “Khu dân cư văn hóa tiêu biểu” 16 năm liên tục.

Đời sống kinh tế phát triển, các hoạt động văn hóa, tinh thần được chăm lo. Phong trào văn hóa, văn nghệ thể dục thể thao trong bản phát triển rất mạnh mẽ. Các đội văn nghệ của bản đã mang những lời ca, tiếng hát của mình làm đẹp thêm cuộc sống tinh thần của người dân trong các dịp lễ tết, các ngày kỷ niệm đồng thời tham gia các hội diễn do xã, huyện tổ chức qua đó bảo vệ được những làn điệu dân ca, dân vũ đặc sắc của quê hương cũng như khơi dậy niềm tự hào về quê hương bản quán, về vốn văn hóa đặc sắc của thôn bản trong thế hệ trẻ. Chị Lường Thị Viêng chia sẻ: Thế hệ trẻ chúng tôi cũng không biết nhiều về các điệu múa truyền thống của dân tộc, nhưng cũng rất may trong bản có các bà, các cụ đã truyền dạy lại cho chúng tôi thì chúng tôi sẽ cố gắng phát huy và truyền lại cho các thế hệ sau các nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Qua hội xuân hàng năm, bản Nà Khuyết đã khôi phục lại được nhiều nét văn hóa dân tộc Thái

Cùng với việc vận động Nhân dân chung tay xây dựng nông thôn mới, đẩy mạnh các phong trao thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế hộ gia đinh, nâng cao thu nhập. Trong tiến trình phát triển của xã hội hiện đại, nhận thức được nguy cơ bị mai một những giá trị văn hóa của dân tộc, trong 3 năm trở lại đây, bản Nà Khuyết đã đẩy mạnh các biện pháp tôn tạo, gìn giữ, phát huy những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái. Bởi vậy, suốt 3 năm nay, bản liên tục tổ chức hội xuân trong dịp Tết Nguyên đán với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ truyền thống. Bên cạnh đó, các đội văn nghệ cũng tận dụng những khoảng thời gian nông nhàn cùng nhau tập luyện lại những điệu múa truyền thống, cùng nhau ngồi bên khung dệt học lại những nét hoa văn trên thổ cẩm của dân tộc mình. Những lời ca, điệu múa, những nét văn hóa sinh hoạt của người Thái cổ cũng từ đây được dần khôi phục đem lại cho Nà Khuyết một bản sắc riêng. Về vấn đề này, trưởng bản Lường Văn Điệu cho hay: Trong hội xuân, hội diễn thì bản chúng tôi cũng thành lập các đội tham gia biểu diễn các tiết mục truyền thống của dân tộc; chúng tôi cũng thành lập ban giám khảo chấm điểm để bình xét có giải thưởng khuyến khích mọi người góp sức góp công tạo không khí phấn khởi, làng bản ngày càng vươn lên để giữ lại bản sắc của bản Nà Khuyết.

Hội viên phụ nữ bản Nà Khuyết đang triển khai nhiều biện pháp khôi phục lại những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái.

Những kết quả đã đạt được trong những năm qua của Nhân dân bản Nà Khuyết trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” tiếp tục là đòn bẩy để các tầng lớp Nhân dân đoàn kết nỗ lực phấn đấu hơn nữa khi thực hiện các tiêu chí trong nội dung của phong trào, các cuộc vận động. Đặc biệt là góp phần quan trọng, tạo sức lan tỏa để các thôn, bản ở Nậm Pồ phấn đấu thực hiện xây dựng thôn bản, gia đình văn hóa - xây dựng nông thôn mới./.