Huyện Nậm Pồ có 15 xã, 132 bản, trong đó có 8 xã biên giới,hơn 95%  là đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo cao chiếm 60,12% (năm 2018)

Tổng điều tra dân số và nhà ở trên phạm vi cả nước là công việc lớn và phức tạp, liên quan đến các cấp, các ngành và mỗi người dân. Để thực hiện thắng lợi cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, một mặt cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể huyện tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở. Mặt khác, chỉ đạo các cơ quan, phòng ban liên quan nhanh chóng vào cuộc để cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở tiến hành thuận lợi, chính xác; ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình thu thập thông tin, xử lý, tổng hợp và phổ biến số liệu điều tra; đồng thời chú ý vấn đề bảo mật thông tin, nhất là thông tin cá nhân và những thông tin thuộc danh mục bí mật Nhà nước; các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp cần quán triệt tinh thần cộng tác, cung cấp thông tin đầy đủ tới toàn dân.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Mạnh, Chi cục trưởng Chi cục Thống kê, Phó Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở huyện cho biết: Chi cục Thống kê huyện (Cơ quan thường trực BCĐ huyện) đã chủ trì phối hợp hướng dẫn Ban Chỉ đạo các xã tiến hành tuyển chọn điều tra viên có đủ sức khỏe, trình độ, nắm chắc địa bàn, nhiệt tình với công việc, am hiểu phong tục tập quán tại địa phương,sử dụng thành thạo các thiết bị điện tử như: máy tính bảng, điện thoại thông minh và có hiểu biết về lĩnh vực dân số và nhà ở. Ban Chỉ đạo huyện đã tiếp nhận toàn bộ tài liệu hướng dẫn và văn phòng phẩm do Ban Chỉ đạo tỉnh phân bổ. Đồng thời trên cơ sở các địa bàn đã được rà soát, Ban Chỉ đạo huyện đã tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ điều tra và sử dụng công nghệ thông tin cho điều tra viên, tổ trưởng và BCĐ các xã đồng thời phân bổ đủ toàn bộ tài liệu cho các xã, bổ sung kịp thời tài liệu điều tra đối với các địa bàn để công tác triển khai thực hiện phỏng vấn, ghi phiếu không bị gián đoạn, đảm bảo về mặt tiến độ và quy trình điều tra.

Được biết, khác với các kỳ điều tra trước, tổng điều tra năm 2019 không vẽ sơ đồ chi tiết địa bàn điều tra mà chỉ thực hiện bảng kê hộ và nhân khẩu đặc thù. Việc thay đổi giúp cuộc tổng điều tra được tiến hành thuận lợi, chặt chẽ, tránh điều tra trùng hoặc bỏ sót địa bàn, hộ, các nhân khẩu thực tế thường trú tại hộ.

Tham dự Hội nghị trực tuyến chuẩn bị cho cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019

Nét mới trong tổng điều tra năm nay còn ở phương pháp điều tra gồm: Phỏng vấn trực tiếp và hộ tự cung cấp thông tin trên trang thông tin điện tử của tổng điều tra. Với cách phỏng vấn trực tiếp, điều tra viên đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh (còn gọi là phiếu điện tử). Với những nơi không thể ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập số liệu thì điều tra viên sử dụng phiếu điều tra giấy để ghi chép thông tin. Đối với các hộ bận rộn, thường đi làm vắng nhà có thể chủ động tự cung cấp thông tin theo mẫu trên trang thông tin điện tử của tổng điều tra. Nhờ vậy sẽ tiết kiệm được thời gian, công sức, chi phí đi lại cho điều tra viên và cả các hộ được điều tra. Đồng thời, giúp quản lý tốt dữ liệu, dễ dàng tổng hợp, phân tích và báo cáo dữ liệu thu thập.

Hội nghị tập huấn nghiệp vụ và công nghệ thông tin cấp huyện Tổng điều tra

dân số và nhà ở năm 2019

Đến nay, huyện đã hoàn thành một số khâu quan trọng như: Thành lập Ban Chỉ đạo cấp huyện, xã; Văn phòng Ban Chỉ đạo điều tra các cấp; vẽ sơ đồ nền và phân chia địa bàn ở các xã và lập bảng kê hộ; đã mở 02 lớp tập huấn chothành viên Ban Chỉ đạo, Văn phòng  Ban Chỉ đạo huyện và Ban Chỉ đạo, điều tra viên các xã.

Với 07 bản, 566 hộ, 3.325 nhân khẩu, 99% là đồng bào dân tộc Mông sinh sống,Vàng Đán là một trong những xã biên giới đặc biệt khó khăn của huyện

Trao đổi với chúng tôi về những khó khăn trong công tác tổng điều tra, ông Mùa A Lẻ, công chức Văn phòng – thống kê xã Vàng Đán cho biết: Khó khăn nhất là không gặp được các hộ dân để điều tra vì bây giờ là mùa nương rẫy nên bà con đi làm nương hết, hoặc đi làm ăn xa nên cán bộ điều tra đi lại rất nhiều lần mới gặp được. Vì vậy để có số liệu chính xác các điều tra viên phải tới nhiều lần, hoặc lên tận nương rẫy tìm gặp bà con. Nhiều bản xa xôi, điều tra viên phải gùi cõng theo cơm rượu đến nhà người dân, tỉ tê tâm sự mới có được thông tin.

Ông Nguyễn Đăng Phú, cán bộ Chi cục thống kê huyện cho biết thêm: Trong quá trình điều tra, khó khăn lớn nhất mà các điều tra viên gặp phải là ban ngày các gia đình đi vắng, các cháu nhỏ thì đi học nên việc điều tra phải chuyển sang buổi tối. Tuy nhiên, buổi tối thời gian rất ngắn nên các điều tra viên phải cố gắng tiến hành điều tra vào mọi thời điểm khi các hộ có người ở nhà.

Địa bàn rộng, các bản cách xa nhau, dân cư sinh sống không tập trung, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 95% dân số, tập quán canh tác sản xuất vẫn còn lạc hậu,... ảnh hưởng rất lớn đến việc tiếp cận với các hộ gia đình để phỏng vấn ghi phiếu điều tra. Đây cũng là khó khăn chung của các huyện vùng cao biên giới khác trong tỉnh khi tiến hành cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Theo báo cáo kết quả sơ bộ của Chi cục thống kê huyện, sau khi kết thúc công tác lập bảng kê (được tiến hành vào trung tuần tháng 12/2018), toàn huyện có 134 địa bàn điều tra/15 xã, 10.228 hộ với 53.284 người. Lực lượng tham gia thu thập thông tin tại các địa bàn điều tra gồm 67 điều tra viên và 15 tổ trưởng là công chức Văn phòng – Thống kê các xã. Ngoài việc các điều tra viên phải nắm chắc địa bàn, hỏi đúng, hỏi đủ và điền thông tin chính xác, trung thực trên mẫu điều tra thì rất cần  sự hưởng ứng tích cực của nhân dân, giúp đỡ các điều tra viên, cán bộ phụ trách hoàn thành công tác.

Còn chưa đầy hai tuần nữa là Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 đã bắt đầu, theo đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Ban Chỉ đạo cuộc tổng điều tra Điêu Bình Dương, dưới sự chỉ đạo sát sao của cấp uỷ Đảng, chính quyền, sự phối hợp của các cơ quan, phòng ban, đoàn thể từ huyện tới cơ sở cùng với tinh thần trách nhiệm của các điều tra viên, đặc biệt là sự ủng hộ, hợp tác tích cực của mỗi người dân với tinh thần “khai đúng, khai đủ” cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 huyện Nậm Pồ sẽ thắng lợi theo đúng kế hoạch và tiến độ đề ra./.