Vụ mùa năm 2018, huyện Nậm Pồ gieo cấy hơn 1.920ha lúa nước và hơn 4.570ha lúa nương. Các giống lúa được sử dụng chủ yếu là: Bắc thơm số 7, IR64, tẻ địa phương, Nếp 97, 98... Nhằm khuyến khích người dân thay đổi cơ cấu giống, Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện đã đưa giống lúa thuần chất lượng cao ADI 168 và Đông A1 vào trồng thử nghiệm tại các xã Chà Tở, Chà Nưa và Nà Hỳ. Nhờ thực hiện tốt các phương án tổ chức sản xuất để tăng cường các biện pháp chăm sóc nên diện tích lúa mùa trên các cánh đồng huyện Nậm Pồ phát triển tốt, ít sâu bệnh. Đến thời điểm này, bà con các xã đang tập trung thu hoạch, phấn khởi với niềm vui được mùa.

Gia đình ông Lèng Văn Inh - bản Nà Hỳ 2, xã Nà Hỳ đã hoàn thành việc thu hoạch lúa mùa

          Những ngày này trên khắp các cánh đồng, bà con nông dân các xã huyện Nậm Pồ đang rất khẩn trương thu hoạch chà lúa sớm. Ai nấy đều phấn khởi bởi năng suất và sản lượng đều tăng hơn so với mọi năm. Chia sẻ kết quả sau thu hoạch, ông Lèng Văn Inh - bản Nà Hỳ 2 vui vẻ cho biết: năm nay gia đình tôi cấy 6.000m², với 3 loại giống là Tám thơm, Bắc thơm số 7 và giống nếp Lào. Giống Bắc thơm số 7 thì gia đình vẫn duy trì đều đều, bởi vì mọi năm thì không thất thu. Giống Bắc thơm số 7 ban đầu cấy cũng khó, lúc đầu bị sâu bệnh, gia đình kịp thời phun thuốc thì kết quả thu hoạch cũng khá. Giống địa phương là nếp thơm của Lào, thu hoạch cũng cảm thấy kha khá. Nhìn chung là thời tiết ban đầu không tốt lắm, nhưng kết quả sau thu hoạch rất là cao, sản lượng thu hoạch được khoảng 80 bao, so với năm ngoái là tăng 6 - 7 bao. So với các năm trước thì năm nay kết quả thu hoạch của bà con các hộ đều có tăng, tăng cũng khá nhiều đấy. Năng suất năm ngoái thì hụt nhiều, gia đình nào cũng kêu. Cái tiến bộ của bà con xã Nà Hỳ thứ nhất là gieo cấy kịp thời vụ, hai là chú trọng làm cỏ, dân cũng đầu tư cả phân xanh.

Cánh đồng Phi Lĩnh, xã Si Pa Phìn lúa đã chắc hạt chín vàng, một số diện tích đã được bà con thu hoạch

          Si Pa Phìn là xã có diện tích gieo cấy lúa vụ mùa lớn nhất so với các xã trong huyện, vụ này toàn xã đã gieo cấy được 279,4ha. Đầu vụ do thời tiết không thuận, mưa ít, nhưng với sự linh động trong công tác chỉ đạo của chính quyền, cùng với sự chủ động của nhân dân, hầu hết diện tích lúa trên các cánh đồng của xã được gieo cấy đúng lịch thời vụ, phát triển rất tốt. Đến thời điểm này toàn bộ diện tích lúa đã chắc hạt, chín vàng. Hiện việc thu hoạch đang được bà con trong xã tập trung hết sức khẩn trương vì thời tiết thuận lợi.

Anh Mùa A Bình - bản Nậm Chim 1, xã Si Pa Phìn chia sẻ: gia đình cấy khoảng 7.000m². Trong đó 70% là giống lúa 838, còn 30% là cấy giống địa phương. Vì như mọi năm tôi cấy thì thấy giống lúa 838 năng suất cao hơn, nên tôi cấy giống lúa này nhiều hơn. Năm nay thì nhà mình cũng khai hoang được khoảng 3.000m², mới là năm đầu tiên thì chất đất nó còn nhạt, thì tôi chỉ cấy giống của địa phương, để cải tạo đất trước, để năm sau làm nó tốt hơn, lúc đấy mới đưa giống lúa 838 vào. Hiện nay bà con trong bản mình do cấy giống lúa địa phương là chính nên thời gian chín của nó chậm hơn, nhà tôi cấy giống 838 nhiều cho nên là tôi là người được thu hoạch sớm nhất ở đây. Sau khi thu hoạch thì cái rơm này tôi sẽ gom lại hết, để mang về làm thức ăn dự trữ mùa đông sắp tới cho trâu bò của tôi. Bởi vì thời tiết ở xã Si Pa Phìn mùa đông rất là lạnh và khắc nghiệt, cỏ nó chết hết nên trâu bò thường hay bị chết rét do đói vì không có cỏ ăn.

Chà Tở là một trong những xã hoàn thành việc thu hoạch lúa mùa sớm nhất trên địa bàn huyện Nậm Pồ. Vụ mùa năm nay, toàn xã gieo cấy 113,29ha, tăng gần 3ha so với kế hoạch huyện giao, với các giống lúa: Nhị ưu 838, IR64 và giống địa phương. Ông Tao Văn Vinh - Chủ tịch UBND xã Chà Tở cho biết: xã đã chỉ đạo bà con gieo cấy sớm hơn so với các địa bàn khác từ 7 - 10 ngày, do vậy thu hoạch sớm hơn so với các xã khác trong huyện. Ðể đạt được kết quả như vậy thì ngay từ đầu vụ, xã đã tập trung chỉ đạo các bản khơi thông mương phai, điều tiết nước hợp lý và thăm đồng thường xuyên để theo dõi sự sinh trưởng, phát triển của cây lúa, kịp thời phát hiện các loại sâu bệnh để phòng trừ. Mặc dù đợt mưa lũ trong tháng 8 đã vùi lấp, cuốn trôi hơn 2ha lúa ruộng, nhưng qua công tác thăm đồng định sản, dự ước năng suất và sản lượng lúa vẫn đạt chỉ tiêu huyện giao. Chúng tôi phấn đấu đến ngày 15/10 sẽ hoàn thành việc thu hoạch lúa mùa. Hiện xã chúng tôi cũng đã xây dựng kế hoạch sản xuất vụ đông xuân 2018-2019.

Giống lúa ADI 168 được anh Hoàng Văn Hiện - cán bộ Khuyến nông xã Chà Tở đưa vào cấy thử nghiệm, cho năng suất cao hơn giống địa phương

          Qua tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết bà con nông dân các xã huyện Nậm Pồ đều đánh giá lúa vụ mùa năm nay phát triển rất tốt, trổ bông đúng thời điểm thời tiết thuận lợi, năng suất bình quân các giống lúa đều tăng. Bên cạnh đó, nhân dân các xã cũng đã chú trọng thay đổi giống lúa để thích ứng với thổ nhưỡng, điều kiện thời tiết nhằm nâng cao năng suất trên diện tích canh tác, và đã đem lại kết quả khả quan. Anh Thào A Hạng - bản Đệ Tinh 1, xã Phìn Hồ phấn khởi cho biết: các vụ trước thì gia đình chỉ cấy tám thơm, năng suất hơi kém. Năm nay gia đình thay đổi cấy giống tẻ ruộng, vì nó cần nước ít hơn, không mất nhiều công chăm sóc như loại giống kia. Hạt thì chắc, nấu thì cơm dẻo, mang đi nương thì nó dễ ăn hơn các giống khác, năng suất năm nay thì hơn cái loại tám thơm khoảng 2 - 3 tạ. Hôm nay thì gia đình nhờ các anh em về giúp, cố gắng gặt xong hôm nay để mai tuốt, thì mới có thời gian đi gặt lúa nương với làm các việc khác. Lúa ruộng so với lúa nương thì lúa ruộng năng suất cao hơn, đạt yêu cầu hơn so với lúa nương. Sau này gia đình tôi cố gắng khai hoang ruộng bậc thang để làm ruộng.

Gia đình anh Thào A Hạng - bản Đệ Tinh 1, xã Phìn Hồ phấn khởi với vụ lúa mùa năng suất hơn mọi năm

          Vụ mùa năm 2018, huyện Nậm Pồ có kế hoạch gieo cấy 1.916,87ha lúa mùa, nhờ thực hiện tốt các phương án tổ chức sản xuất, toàn huyện đã gieo cấy được 1.922,99ha, tăng hơn 6ha so với kế hoạch đề ra. Với các giống lúa chủ yếu là Nhị ưu 838, IR64, Bắc thơm số 7, nếp 97, nếp 98, nếp Lào và một số giống tẻ địa phương. Ngoài ra, bà con nông dân các xã đã tận dụng triệt để quỹ đất, gieo trồng được hơn 4.500ha lúa nương, gần 1.780ha ngô, 276ha lạc, 300ha đậu tương và hơn 850ha sắn. Nét nổi bật trong sản xuất vụ lúa mùa năm nay, Phòng Nông nghiệp & PTNT huyện đã đưa hai giống lúa thuần chất lượng cao vào trồng thử nghiệm là ADI 168 và Đông A1 tại cánh đồng các xã Nà Hỳ, Chà Tở, Chà Nưa với diện tích hơn 3.700m². Bên cạnh đó, nhằm thay đổi tập quán và kỹ thuật canh tác lúa ruộng, nâng cao năng suất và sản lượng trên cùng một diện tích, Phòng Nông nghiệp - PTNT và Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư huyện phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã triển khai thí điểm mô hình lúa bắc thơm số 7 trên diện tích 5ha tại xã Nà Hỳ. Với 30 hộ gia đình ở 2 bản: Nà Hỳ 1, Nà Hỳ 2, xã Nà Hỳ tham gia. Trong quá trình triển khai mô hình, cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn bà con về quy trình làm đất, kỹ thuật gieo cấy, làm cỏ, bón phân... Ngoài ra, các hộ gia đình còn được cấp phát phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để chăm sóc. Qua định sản mô hình lúa Bắc thơm số 7, năng suất lúa đạt 50 tạ/ha, cao hơn so với giống lúa địa phương.

Mô hình lúa Bắc thơm số 7 ở Nà Hỳ đạt 50 tạ/ha, cao hơn giống lúa địa phương do được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật

          Vụ mùa năm nay, thời tiết có những diễn biến phức tạp, đặc biệt trong tháng 8 đã xảy ra hai đợt mưa lũ làm hơn 60ha lúa mùa của huyện mất trắng do nước lũ cuốn trôi, đất cát vùi lấp. Bên cạnh thời tiết mưa nắng xen kẽ giữa vụ tạo điều kiện cho cây lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Song, đó cũng là môi trường thuận lợi để các đối tượng sâu bệnh hại như rầy, sâu cuốn lá, đạo ôn… phát sinh, gây hại. Với sự nỗ lực khắc phục sản xuất của người dân kết hợp với thời tiết cuối vụ nắng ráo giúp việc thu hoạch khá thuận lợi. Tính đến ngày 11/10, đối với diện tích chà lúa sớm, bà con nông dân 15 xã đã thu hoạch được trên 1.297ha lúa ruộng, đạt gần 70% diện tích, năng suất ước đạt trên 46,74tạ/ha, tăng hơn 1,24 tạ/ha so với kế hoạch. Dự kiến đến cuối tháng 10, Nậm Pồ sẽ thu hoạch xong toàn bộ diện tích lúa mùa và lúa nương.

Bà con bản Nậm Chẩn, xã Na Cô Sa tập trung thu hoạch lúa mùa

Diện tích canh tác lúa ruộng của gia đình ông Lý Nhụt Nhàn - bản Sín Chải 2, điểm sáng trong khai hoang ruộng bậc thang ở Nậm Pồ

Cùng với những kết quả tích cực trong sản xuất lương thực, lĩnh vực chăn nuôi của nông dân Nậm Pồ cũng đã và đang từng bước thay đổi về cơ bản, từ nhận thức, tư duy của người dân cho đến những mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy vẫn còn tình trạng nuôi gia súc, gia cầm theo tập tục cũ, nhưng cũng đã có hàng ngàn hộ dân đã chăn nuôi trâu, bò, lợn; hoặc gia cầm có chuồng trại, có quy mô, có chăm sóc y tế, do đó mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần tích cực trong xóa đói giảm nghèo và đây là xu thế chung trong phát triển chăn nuôi ở Nậm Pồ. Tính đến ngày 15/9/2018, tổng đàn gia súc của Nậm Pồ là 65.794 con, trong đó có 20.308 con trâu, 4.389 con bò, 41.097 con lợn, tăng 4.147 con so với cùng kỳ năm 2017. Tổng đàn gia cầm đạt hơn 149.730 con, tăng hơn 13.200 con.

Để bảo đảm nuôi nhốt, các xã cần chỉ đạo tốt bà con thu gom rơm sau thu hoạch lúa, dự trữ nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa đông

Ngoài các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, cần hơn nữa sự chủ động tự lực vươn lên từ người dân

          Hiện nay, đời sống của nhân dân các dân tộc huyện biên giới Nậm Pồ đã có những bước tiến dài, nhiều khởi sắc so với 5 năm trở về trước, tuy nhiên vẫn còn một số khó khăn đặc thù của vùng đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu,  biên giới. Nhưng có thể khẳng định rằng, trong những năm qua, ngoài những lĩnh vực trọng tâm khác, việc tập trung phát triển mạnh cho lĩnh vực nông nghiệp đã giúp cho huyện biên giới Nậm Pồ không chỉ đảm bảo ổn định nguồn lương thực tại chỗ, mà quan trọng hơn là đã từng bước đưa kinh tế nông nghiệp trở thành một trong những lĩnh vực chủ đạo, làm nền tảng cho các lĩnh vực khác phát triển. Từ đó cũng đã góp phần tích cực để diện mạo nông thôn huyện biên giới Nậm Pồ ngày càng khởi sắc./.