Sam Lang trong ký ức

Trước tháng 5/2014, mặc dù chỉ cách trung tâm xã Nà Hỳ hơn chục cây số, nhưng bản Sam Lang như một thế giới tách biệt. Mùa khô thì dân bản còn năng xuống chợ xã để mua sắm, buôn bán. Còn mùa mưa đến thì bản bị cô lập, bởi con đường dân sinh vào bản có nhiều đoạn đã bị con suối dâng lên ngập hết đường.

Một đoạn đường về Sam Lang 3 năm trước đây

 Nghĩ lại hồi còn khó khăn, vất vả vì đường giao thông đi lại, anh Giàng A Khoa, trưởng bản Sam Lang kể: “3 năm trước đây, khi đó tôi đang làm công an viên ở bản, đường đi lại khó khăn vất vả lắm, trời nắng, đường khô ráo còn đi xe máy ra xã được, chứ trời mưa, mùa lũ về thì đi bộ còn nhanh hơn mình đi xe máy”. Cũng bởi những khó khăn như thế mà dân bản chỉ có quanh năm quanh quẩn bên nương rẫy, ít khi ra bên ngoài giao lưu, mở mang kiến thức. Cũng bởi như vậy, mà vào mỗi dịp đầu năm học, thời điểm cuối mùa mưa lũ, các thầy cô giáo phải chui vào túi bóng vượt suối để đến từng nhà vận động học sinh ra lớp chuẩn bị cho một năm học mới. Sam Lang lúc bấy giờ đường không có, điện không có, cầu treo vượt suối cũng không có, còn điểm trường thì hết sức tạm bợ bằng “ tranh tre nứa lá”. Và dân bản thì 100% là hộ nghèo, đời sống phụ thuộc hoàn toàn vào nương rẫy.  

 Điểm trường Sam Lang ảnh chụp tháng 3/2014

Sam Lang đổi mới

          Sự thay đổi đầu tiên ở bản Sam Lang chính là cây cầu treo qua suối. Từ cây cầu này đã đưa đồng bào dân tộc Mông nơi đây gần hơn với trung tâm xã Nà Hỳ. Đồng thời chấm dứt những âu lo phải vượt sối vào mùa mưa lũ.

Cầu treo Sam Lang khánh thành tháng 5/2014 – đổi thay đầu tiên ở bản Sam Lang

          Tiếp sau dự án cầu treo vào bản Sam Lang, Bộ chỉ huy bộ đội Biên phòng Tỉnh Điện Biên đã đầu tư xây dựng con đường vào bản để góp phần đảm bảo quốc phòng, an ninh ở xã biên giới Nà Hỳ. Đường rộng hơn 3 mét, mặt đường cấp phối tự nhiên và hệ thống 4 ngầm tràn qua suối đã rút ngắn khoảng cách giữa 2 bản Sam Lang, Lai Khoang với trung tâm xã Nà Hỳ. Con đường mới mở đã tiếp động lực cho người dân nơi đây phát triển kinh tế gia đình. Hộ gia đình ông Giàng A Vảng là một trong những hộ có diện tích ao cá nhiều nhất bản, ông Vảng chia sẻ: “ Trước đây đường xá đi lại khó khăn, nhà mình nhiều ao thật nhưng cũng thả ít cá, chủ yếu để gia đình ăn thôi. Bây giờ thuận tiện đi lại như thế này, mình sẽ nuôi nhiều cá, vì đường đi lại thuận tiện mình có thể đem ra chợ Nà Hỳ để bán”.

Đường mới về bản Sam Lang và Lai Khoang

Những ngày giáp Tết Đinh Dậu 2017, dòng điện lưới Quốc gia đã về đến bản Sam Lang, thắp sáng niềm tin cho bản Mông. Hộ gia đình ông Giàng A Pao B phấn khởi sắm ngay 2 cái tủ lạnh cùng nhiều đồ điện gia dụng để phục vụ cho buôn bán và sinh hoạt. Vui hơn cả người con trai, ông Lồng phấn khởi nói: “ Có điện rồi, con trai mình đầu tư mua tủ lạnh, mua quạt, mua nồi cơm điện và ti vi, cuộc sống thấy sướng hơn trước nhiều, cả một đời khó khăn vất vả, bây giờ mới biết có điện sướng thật đấy, nấu cơm cũng nhanh hơn, nắng nóng thì bật quạt, mình chỉ việc làm ăn kiếm thêm nhiều tiền thôi. Hai cái tủ lạnh này, con trai mình mua về để bán nước giải khát và bán kem đấy.”.

Ông Lồng phấn khởi vì có điện con trai ông mua thêm nhiều đồ điện để phục vụ buôn bán, sinh hoạt

          Cùng chung niềm vui với dân bản, các cô giáo dạy ở điểm trường Sam Lang và Lai Khoang như được tiếp thêm lửa nhiệt huyết cho chặng đường gieo cái chữ ở bản. Và câu chuyện về cô giáo Minh và các thầy cô giáo khác dạy ở Sam Lang 3 năm về trước phải chui vào túi bóng để vượt suối lên bản dạy chữ đã trở thành câu chuyện kể truyền nghị lực giữa các thầy cô giáo luôn phiên “cắm bản” Sam Lang.

Điểm trường Sam Lang được độc giả báo Tuổi trẻ ủng hộ xây dựng

Sam Lang hôm nay đã mang một diện mạo mới khang trang, sạch đẹp với đầy đủ cơ sở hạ tầng thiết yếu: điện; đường; điểm trường; công trình nước sạch. Và 101 hộ gia đình trong bản, với trên 400 nhân khẩu đã nhận thức được cần phải vươn lên thoát khỏi cái đói nghèo, thoát khỏi những hủ tục lạc hậu. Minh chứng cho điều này, anh Khoa cho biết: “ Trong bản mình bây giờ tổ chức đám cưới 1 ngày là xong thôi, không ăn uống 3, 4 ngày như trước nữa. Đám ma thì không để quá 24 tiếng nữa. Nhiều nhà trong bản làm nhà ra gần đường rồi, có nhà sẽ buôn bán thóc đấy, chứ trước dân bản toàn phải chở ra Nà Hỳ để bán. Ở trong bản cũng quy định trong bản quy ước là cấm chặt phá rừng làm nương rẫy, chỉ làm lại những mảnh nương cũ thôi.”

Một góc bản Sam Lang hôm nay

          Dân bản Sam Lang đã và đang thay đổi nhận thức, thay đổi phương pháp canh tác và ấp ủ những dự định phát triển kinh tế mới. Con đường mới và dòng điện Quốc gia sẽ giúp cho công cuộc xóa đói giảm nghèo của đồng bào dân tộc Mông ở nơi đây giảm bớt đi bội phần vất vả, gian nan./.