Cây giống quế đang ươm (hình ảnh minh họa)

Tại bản Nậm Hài, xã Chà Cang (Nậm Pồ) gia đình anh Sùng A Tùng được hỗ trợ 2.100 cây giống quế trồng trên diện tích đất nương cũ. Gia đình anh đã  tiến hành trồng vào tháng 4/2019, nhưng đến thời điểm hiện tại, số giống cây quế được trồng đã bị chết gần hết. Anh Sùng A Tùng cho biết: “Gia đình tôi đã trồng cây từ tháng 4, nhưng vừa trồng xong thì có đợt nắng nóng kéo dài, lại trồng trên đồi cao không có nước tưới, nên trồng khoảng chục ngày là đã có cây chết. Sau đó cũng không hiểu nguyên nhân làm sao, mà số cây giống cứ chết dần. Các cây giống đều có hiện tượng thối rễ sau đó dẫn đến cây chết hết. Giờ khu đất không còn cây quế nữa gia đình tôi vừa mua giống dứa Mường Chà trồng được một nửa, nửa còn lại cây bụi mọc đầy tôi vẫn chưa biết sẽ trồng gì”.  

Diện tích đất gia đình anh Sùng  A Tùng giờ mọc cỏ um tùm, vì quế đã chết hết

Cùng bản với anh Tùng, gia đình Giàng A Trừ cũng được nhận 2100 cây giống vào tháng 11/2018. Ngay sau khi được nhận cây giống gia đình đã mang đi trồng luôn. Nhưng đến nay, số cây giống quế cũng chết gần hết, còn lại một vài gốc sống rải rác trên diện tích đất đã trồng. Anh Trừ cho biết: “Quế là một loại cây trồng mới nên tôi cũng chưa có kinh nghiện trong trồng và chăm sóc loại cây này, lại trồng vào mùa đông ít mưa nên thấy cây chết dần, đến giờ chỉ còn lại hơn 50 cây ở gần cái khe nước nhỏ nên vẫn còn sống.”

Anh Giàng A Trừ trên mảnh đất trồng quế của gia đình

Được biết, UBND tỉnh đã giao cho Bệnh viện Lao Phổi Điện Biên hỗ trợ giúp đỡ xã Chà Cang (huyện Nậm Pồ). Tháng 11 /2018, Bệnh viên đã hỗ trợ 42.000 cây giống quế cho xã để người dân trồng. Xã đã phân bổ số giống quế đều cho 5 bản: Nậm Hài, Hô Hài, Huổi Chá, Nà Khuyết và bản Mới 1 để trồng. Trong đó, mỗi hộ được nhận 2.100 cây, tương đương với 20 hộ dân được hỗ trợ giống cây quế để trồng.

Ông Lèng Văn Viện, Phó chủ tịch UBND xã Chà Cang cho biết: “Giống cây quế được bệnh viên Lao Phổi Điện Biên hỗ trợ bàn giao cho xã vào tháng 11/2018, xã chia đều cho các hộ dân ở các bản được nhận hỗ trợ mang về ươm chờ đến thời điểm thích hợp (từ tháng 5-7/2019) để trồng. Tuy nhiên một số hộ dân đã tự ý trồng trước, còn một số hộ trồng đúng thời điểm nhưng lại gặp đúng thời gian thời tiết khô hạn, nắng nóng kéo dài. Người dân cũng chưa chủ động tưới tiêu, chăm sóc đúng kỹ thuật. Nên số cây giống quế gần như chết hết. Xã cũng đã báo cáo với Bệnh viện Lao Phổi đến xem thực tế.”

  Theo ông Vũ Thanh Hải, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Nậm Pồ cho biết: “Quế là một loài cây nhiệt đới thích hợp ở các vùng ẩm, mưa nhiều, ưa đất sét pha cát, dễ thoát nước. Thời điểm thích hợp để trồng là mùa mưa khoảng từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm. Phòng nông nghiệp cũng khuyến cáo người dân nên trồng thí điểm  trước, không trồng ồ ạt, tránh tình trạng cây trồng không phát triển được.”

  Như vậy, có thể thấy, số cây quế được trồng bị chết ở xã Chà Cang phần lớn là do người dân trồng không đúng khung thời vụ; chưa có kiến thức, kinh nghiệm trồng, một phần do người dân trồng quế vào đúng lúc thời tiết khắc nhiệt, nắng nóng kéo dài. Do đó, khi đưa các loại giống cây trồng mới vào thay thế cây trồng có ở sẵn địa phương, người dân sẽ không có kinh nghiệm cũng như kiến thức trong khâu trồng và chăm sóc cây con giống mới. Chính vì vậy, đòi hỏi các nhà đầu tư  và chính quyền địa phương cần tìm hiểu kỹ điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng và trình độ dân trí từng vùng, để từ đó có phương hướng và biện pháp hỗ trợ mô hình kinh tế phù hợp cho người dân.Tránh những dự án hỗ trợ không phát huy được hiệu quả, gây thiệt hại nặng cho đơn vị cung cấp cũng như công sức của người dân bỏ ra. /.